THE STORIES OF YOUR LIFE
THE EIGHT MASTERPLOTS THAT EXPLAIN HUMAN BEHAVIOUR
BEN AMBRIDGE
เรื่องราวในชีวิตของคุณ
โครงเรื่องหลักแปดประการที่อธิบายพฤติกรรมมนุษย์
เบน แอมบริดจ์
Every aspect of human behaviour is part of a story – by understanding the stories, you can understand life itself.
ทุกแง่มุมของพฤติกรรมมนุษย์ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราว – ด้วยการเข้าใจเรื่องราวเหล่านั้น คุณก็จะเข้าใจชีวิตได้
THE INSIDE STORY: MASTERPLOT RECIPES
เรื่องราวภายใน: สูตรโครงเรื่องหลัก
This is a book about stories. So it seems only fair that I start by telling you mine.
หนังสือเล่มนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับเรื่องราวต่างๆ 1ดังนั้นจึงดูยุติธรรมดีหากฉันจะเริ่มต้นด้วยการเล่าเรื่องของฉันให้คุณฟัง 2
A couple of years ago, I finally landed my dream job as a professor at the University of Manchester.
สองสามปีก่อน ในที่สุดฉันก็ได้งานในฝันคือการเป็นศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ 3
But when I started out, I struggled. In the world of academia, two things matter: publishing journal articles, and getting grants (money to cover the costs of doing research).
แต่เมื่อฉันเริ่มต้น ฉันต้องเผชิญกับความยากลำบาก 4ในโลกของวงการวิชาการ มีสองสิ่งที่มีความสำคัญ: การตีพิมพ์บทความในวารสาร และการได้รับทุนวิจัย (เงินทุนเพื่อครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการทำวิจัย) 5
I was failing on both fronts: journals didn’t want to publish my research, and funders didn’t want to support it financially.
ฉันล้มเหลวทั้งสองด้าน: วารสารไม่ต้องการตีพิมพ์งานวิจัยของฉัน และผู้ให้ทุนก็ไม่ต้องการสนับสนุนด้านการเงิน 6
Worst of all, I had no idea why. The studies that I was running were sound. The peer reviewers – for both journals and funders – said so. The methods were described in detail. The statistical analyses were kosher. But my work was met with an overwhelming ‘meh’.
ที่แย่ที่สุดคือ ฉันไม่รู้เลยว่าทำไม 7งานวิจัยที่ฉันทำนั้นมีเหตุผลรองรับ 8ผู้ตรวจทานงานวิจัย ทั้งจากวารสารและจากผู้ให้ทุน ต่างก็ยืนยันเช่นนั้น 9วิธีการต่างๆ ได้รับการอธิบายอย่างละเอียด 10การวิเคราะห์ทางสถิติก็ถูกต้องตามหลักการ 11แต่งานของฉันกลับได้รับคำตอบว่า “ไม่น่าสนใจ” 12
After I’d been floundering for a while, a senior professor asked to take a look at my work. He put his finger on the problem almost immediately. ‘You’ve got to find the story,’ he said.
หลังจากที่ฉันคลำทางอยู่พักหนึ่ง ศาสตราจารย์อาวุโสท่านหนึ่งก็ได้ขอตรวจดูงานของฉัน 13ท่านชี้ปัญหาได้แทบจะทันที 14ท่านกล่าวว่า ‘คุณต้องค้นหาเรื่องราวให้เจอ’ 15
This was news to me. I had been working on the implicit assumption that only the content of my research mattered.
นี่เป็นเรื่องใหม่สำหรับฉัน 16ฉันเคยคิดเอาเองโดยปริยายว่ามีเพียงเนื้อหาของงานวิจัยเท่านั้นที่สำคัญ 17
Ironically for a psychologist, I was ignoring decades of psychology research on how our brains store and process information: as narratives.
เป็นเรื่องน่าขันสำหรับนักจิตวิทยาอย่างฉัน ที่ฉันกำลังเพิกเฉยต่อการวิจัยทางจิตวิทยามาหลายทศวรรษเกี่ยวกับวิธีที่สมองของเราจัดเก็บและประมวลผลข้อมูลในรูปแบบของเรื่องเล่า 18
As social animals, we humans have evolved to think not in terms of facts and figures, but stories and gossip; not science and statistics, but who’s doing what to whom.
ในฐานะสัตว์สังคม มนุษย์เราวิวัฒนาการมาให้คิดไม่ใช่ในแง่ของข้อเท็จจริงและตัวเลข แต่เป็นเรื่องราวและการซุบซิบนินทา 19ไม่ใช่ในแง่ของวิทยาศาสตร์และสถิติ แต่เป็นเรื่องของใครทำอะไรกับใคร 20
‘Find the story,’ my colleague told me. ‘Pick a narrative, and stick to it all the way through.’ I followed his advice, and it worked like magic.
เพื่อนร่วมงานของฉันบอกว่า ‘ค้นหาเรื่องราวให้เจอ’ 21‘เลือกเรื่องเล่าหนึ่งเรื่อง แล้วยึดมั่นกับมันตลอดทั้งเรื่อง’ 22ฉันทำตามคำแนะนำของเขา และมันก็ใช้ได้ผลราวกับเวทมนตร์ 23
The research itself was the same, but once it was framed in terms of a story, the journal and funding-body reviewers could see what I was trying to do and why.
ตัวงานวิจัยเองก็ยังคงเหมือนเดิม แต่เมื่อมันถูกนำเสนอในรูปแบบของเรื่องราว ผู้ตรวจทานจากวารสารและหน่วยงานให้ทุนก็สามารถเข้าใจได้ว่าฉันกำลังพยายามทำอะไรและทำไม 24
Which narrative did I use? That’s the beauty of it: over the years, storytellers have served up a menu of overarching narrative arcs, or ‘masterplots’, to choose from.
ฉันใช้เรื่องเล่าแบบไหน? 25นั่นคือความสวยงามของมัน: ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ผู้เล่าเรื่องได้สร้างสรรค์ชุดของโครงเรื่องเล่าหลัก หรือ 'โครงเรื่องหลัก' ขึ้นมาให้เลือกใช้ 26
Having studied these masterplots, I was able to choose the one that best fitted the research project in each case.
เมื่อได้ศึกษาโครงเรื่องหลักเหล่านี้ ฉันจึงสามารถเลือกโครงเรื่องที่เหมาะสมที่สุดกับโครงการวิจัยในแต่ละกรณีได้ 27
One time, it might be the Quest masterplot (Chapter 2), where the intrepid hero (me!) sets out to capture some hard-won, valuable knowledge that will cause us to re-evaluate everything we thought we knew.
ครั้งหนึ่ง อาจจะเป็นโครงเรื่องหลักแบบ
Quest (การแสวงหา) (บทที่ 2) ที่ฮีโร่ผู้กล้าหาญ (คือฉัน!) ออกเดินทางเพื่อตามหาความรู้ที่มีค่าและได้มาอย่างยากลำบาก ซึ่งจะทำให้เราต้องประเมินทุกสิ่งที่เคยคิดว่ารู้ใหม่ทั้งหมด 28
Another time, it might be the Monster masterplot (Chapter 5), where we must arm ourselves with a new weapon, device or technique to overcome some deadly threat (such as a hostile journal reviewer).
ครั้งอื่น อาจจะเป็นโครงเรื่องหลักแบบ
Monster (อสูรกาย) (บทที่ 5) ที่เราจะต้องเตรียมอาวุธใหม่ อุปกรณ์ หรือเทคนิคเพื่อเอาชนะภัยคุกคามร้ายแรง (เช่น ผู้ตรวจทานวารสารที่ไม่เป็นมิตร) 29
Another time, it might be the Feud masterplot (Chapter 6), where well-matched, mirror-imaged rivals (here, competing theories) battle to the death.
ครั้งอื่น อาจจะเป็นโครงเรื่องหลักแบบ
Feud (ความบาดหมาง) (บทที่ 6) ที่คู่แข่งที่เท่าเทียมกันและเป็นภาพสะท้อนของกันและกัน (ในที่นี้คือทฤษฎีคู่แข่ง) ต่อสู้กันจนถึงที่สุด 30
It took me the best part of twenty years, though, to realize the fundamental importance of masterplots to human existence.
อย่างไรก็ตาม ฉันใช้เวลาเกือบยี่สิบปีเพื่อตระหนักถึงความสำคัญพื้นฐานของโครงเรื่องหลักต่อการดำรงอยู่ของมนุษย์ 31
At first, I saw them as little more than tools for writing academic papers, or curiosities to bring up when I found myself in conversation with film or literature buffs.
ในตอนแรก ฉันมองว่ามันเป็นเพียงเครื่องมือสำหรับการเขียนบทความวิชาการ หรือเป็นเรื่องน่าสนใจที่จะหยิบยกขึ้นมาพูดคุยเมื่อฉันได้คุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านภาพยนตร์หรือวรรณกรรม 32
In fact, they are so much more. What I eventually came to realize – and what I’d like to show you over the next couple of hundred pages – is the following:
ในความเป็นจริงแล้ว มันมีอะไรมากกว่านั้นมาก 33สิ่งที่ฉันตระหนักได้ในที่สุด และสิ่งที่ฉันอยากจะแสดงให้คุณเห็นในอีกสองสามร้อยหน้าข้างหน้าคือสิ่งต่อไปนี้34:
Whether we are aware of it or not, we humans attach the same set of predictable masterplots to just about all of the experiences that we go through in life, to the extent that we not only allow these masterplots to influence our decisions, but even – on occasion – manipulate them to achieve our goals.
ไม่ว่าเราจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม มนุษย์เรายึดติดกับชุดโครงเรื่องหลักที่คาดเดาได้ชุดเดียวกันนี้กับประสบการณ์เกือบทั้งหมดที่เราเผชิญในชีวิต 35ถึงขนาดที่เราไม่เพียงแต่ปล่อยให้โครงเรื่องหลักเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของเรา แต่บางครั้งเรายังบงการมันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายของเราด้วย 36
So, what is a masterplot exactly? I hope you’ll forgive me for reheating a metaphor that is rapidly approaching its use-by date, but the best way to understand masterplots – as they have long been used in all kinds of fiction – is to think of them as recipes for building stories.
แล้วโครงเรื่องหลักคืออะไรกันแน่? 37ฉันหวังว่าคุณจะให้อภัยที่ฉันนำอุปมาที่ใกล้จะหมดอายุแล้วกลับมาใช้ใหม่ แต่หนทางที่ดีที่สุดที่จะทำความเข้าใจโครงเรื่องหลัก ซึ่งถูกนำมาใช้ในนิยายทุกประเภทมาอย่างยาวนาน ก็คือการมองว่ามันเป็นสูตรอาหารสำหรับสร้างเรื่องราว 38
A recipe for, say, a sponge cake consists of a list of ingredients, and instructions for combining them in a particular order.
สูตรอาหารสำหรับเค้กฟองน้ำ ยกตัวอย่างเช่น ประกอบด้วยรายการส่วนผสม และคำแนะนำสำหรับการนำส่วนผสมเหล่านั้นมารวมกันตามลำดับที่แน่นอน 39
Neither have to be followed to the letter. If you don’t use exactly the right kind of sugar, or forget to sift the flour, your cake will still be edible.
ไม่จำเป็นต้องทำตามทุกขั้นตอนอย่างเคร่งครัด 40หากคุณไม่ได้ใช้น้ำตาลชนิดที่ถูกต้องเป๊ะๆ หรือลืมร่อนแป้ง เค้กของคุณก็ยังคงกินได้ 41
Certain ingredients (vanilla essence, lemon juice, a dusting of icing sugar) are optional, and an expert baker will often deviate from the recipe on purpose in order to achieve a particular result.
ส่วนผสมบางอย่าง (สารสกัดวานิลลา, น้ำมะนาว, น้ำตาลไอซิ่งสำหรับโรยหน้า) เป็นทางเลือกเสริม และคนทำขนมปังผู้เชี่ยวชาญมักจะเบี่ยงเบนไปจากสูตรเพื่อบรรลุผลลัพธ์ที่ต้องการ 42
But if you leave out one of the key ingredients, or put them together in a completely different order, you’ll end up with an inedible mess.
แต่ถ้าคุณตัดส่วนผสมหลักออกไป หรือนำมารวมกันในลำดับที่ต่างออกไปโดยสิ้นเชิง คุณก็จะได้ของที่กินไม่ได้ในที่สุด 43
It’s the same for stories. The recipe for, say, an Underdog story (Chapter 7) consists of a list of ingredients (e.g. a put-upon hero from humble beginnings who eventually realizes their destiny) and instructions for combining them in a particular order (e.g. the humble beginnings at the start; the improbable, destiny-realizing triumph at the end).* Again, certain ingredients are optional (for example, the improbable triumph will often be a victory over a bitter rival, but it doesn’t have to be), and an expert storyteller will often deviate from the recipe on purpose in order to achieve a particular result.
มันก็เหมือนกับเรื่องราว 44ยกตัวอย่างเช่น สูตรสำหรับเรื่องราวแบบ
Underdog (ผู้อ่อนแอ) (บทที่ 7) ประกอบด้วยรายการส่วนผสม (เช่น ฮีโร่ที่ถูกกดขี่ซึ่งมาจากจุดเริ่มต้นต่ำต้อย และในที่สุดก็ตระหนักถึงโชคชะตาของตัวเอง) และคำแนะนำสำหรับการนำมารวมกันตามลำดับที่แน่นอน (เช่น จุดเริ่มต้นต่ำต้อยในตอนแรก; ชัยชนะที่ไม่น่าเป็นไปได้ที่ทำให้ตระหนักถึงโชคชะตาในตอนท้าย)* อีกครั้ง, ส่วนผสมบางอย่างเป็นทางเลือกเสริม (เช่น ชัยชนะที่ไม่น่าเป็นไปได้มักจะเป็นชัยชนะเหนือคู่แข่งที่ขมขื่น แต่มันไม่จำเป็นต้องเป็นเช่นนั้น) และนักเล่าเรื่องผู้เชี่ยวชาญมักจะเบี่ยงเบนไปจากสูตรเพื่อบรรลุผลลัพธ์ที่ต้องการ 45
But, again, if you leave out one of the key ingredients (no improbable triumph), or put them together in a completely different order (the triumph at the beginning, rather than the end), you’ll end up not with an Underdog story, but an inedible mess.
แต่เช่นกัน ถ้าคุณตัดส่วนผสมหลักออกไป (ไม่มีชัยชนะที่ไม่น่าเป็นไปได้) หรือนำมารวมกันในลำดับที่ต่างออกไปโดยสิ้นเชิง (ชัยชนะในตอนต้น แทนที่จะเป็นตอนท้าย) คุณก็จะได้สิ่งที่ไม่ใช่เรื่องราวของ Underdog แต่เป็นความยุ่งเหยิงที่กินไม่ได้ 46
This story recipe – consisting of a list of familiar ingredients and instructions for combining them in a particular order – is what I’m calling a masterplot.
สูตรเรื่องราวนี้ ซึ่งประกอบด้วยรายการส่วนผสมที่คุ้นเคยและคำแนะนำสำหรับการนำมารวมกันตามลำดับที่แน่นอน คือสิ่งที่ฉันเรียกว่า
โครงเรื่องหลัก 47
How many masterplots are there, and what are they? My answer is eight: Quest, Untangled, Icarus, Monster, Feud, Underdog, Sacrifice and Hole.
มีโครงเรื่องหลักอยู่กี่ประเภท และมีอะไรบ้าง? 48คำตอบของฉันคือแปดประเภท:
Quest (การแสวงหา), Untangled (การคลี่คลาย), Icarus (อิคารัส), Monster (อสูรกาย), Feud (ความบาดหมาง), Underdog (ผู้อ่อนแอ), Sacrifice (การเสียสละ) และ Hole (หลุม) 49
But this isn’t the sort of question that has a single right answer.
แต่นี่ไม่ใช่คำถามประเภทที่มีคำตอบเดียวที่ถูกต้อง 50
If we zoom in as close as we can go, there are as many plots as there are stories, since no two stories (or even two retellings of the same story) are identical.
ถ้าเราซูมเข้าไปให้ใกล้ที่สุดเท่าที่จะทำได้ ก็จะมีโครงเรื่องมากมายเท่ากับจำนวนเรื่องราวทั้งหมด เพราะไม่มีเรื่องราวสองเรื่องใดที่เหมือนกัน (หรือแม้แต่การเล่าซ้ำสองครั้งของเรื่องเดียวกัน) 51
If we go to the other extreme, and zoom right out, looking down on all the world’s stories from a great height, we can make out a single meta-masterplot that unites them all: the main protagonist is at home minding their own business, something happens that upends the normal order of things, then finally, for better or for worse, this unstable situation is resolved.
ถ้าเราไปอีกขั้วหนึ่งและซูมออกไปอย่างสุดๆ มองลงมาจากที่สูงเหนือเรื่องราวทั้งหมดในโลก เราจะเห็นโครงเรื่องหลักเมตาเพียงหนึ่งเดียวที่รวมทุกอย่างไว้ด้วยกัน: ตัวเอกอยู่บ้านใช้ชีวิตตามปกติ แล้วก็มีบางอย่างเกิดขึ้นที่ทำให้ความปกติพลิกผันไป และในที่สุด ไม่ว่าจะดีหรือร้าย สถานการณ์ที่ไม่มั่นคงนี้ก็ได้รับการแก้ไข 52
This ‘three-act structure’1 – with its key ingredients of set-up, confrontation and resolution, always in that order – is the general recipe that all individual masterplots follow (‘get the ingredients; mix them together; heat the mixture’).
‘โครงสร้างสามองก์’1 นี้—ซึ่งมีส่วนผสมหลักคือ การปูเรื่อง, การเผชิญหน้า และการคลี่คลาย และอยู่ในลำดับนี้เสมอ—คือสูตรทั่วไปที่โครงเรื่องหลักแต่ละประเภทปฏิบัติตาม (‘เตรียมส่วนผสม; ผสมเข้าด้วยกัน; ให้ความร้อน’) 53
Over the years, various people have proposed different numbers of masterplots: seven (the journalist and author Christopher Booker); six (sci-fi author Kurt Vonnegut, mathematician Andrew Regan, computer scientist Marco Del Vecchio); ten (screenwriter Blake Snyder); or even twenty (film studies professor Ronald Tobias). These are all perfectly good ways of cutting the cake, but I like to think my eight hit the sweet spot, neither lumping together masterplots that are too different, nor splitting hairs between those that are all but identical.
ตลอดหลายปีที่ผ่านมา มีผู้คนมากมายได้เสนอจำนวนของโครงเรื่องหลักที่แตกต่างกันไป: เจ็ดประเภท (นักข่าวและนักเขียน Christopher Booker) 54, หกประเภท (นักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ Kurt Vonnegut, นักคณิตศาสตร์ Andrew Regan, นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ Marco Del Vecchio) 55, สิบประเภท (นักเขียนบทภาพยนตร์ Blake Snyder) 56, หรือแม้กระทั่งยี่สิบประเภท (ศาสตราจารย์ด้านภาพยนตร์ศึกษา Ronald Tobias) 57ทั้งหมดนี้เป็นวิธีที่ดีในการแบ่งเค้ก แต่ฉันชอบที่จะคิดว่าแปดประเภทของฉันนั้นลงตัวที่สุด ไม่ได้รวมโครงเรื่องหลักที่แตกต่างกันมากเกินไปเข้าด้วยกัน และไม่ได้แยกย่อยมากจนเกินไปในหมู่เรื่องที่แทบจะเหมือนกัน 58
And while Booker, Vonnegut and the rest are concerned with identifying masterplots in works of fiction, I have a different – and much more ambitious – goal: the eight masterplots I set out here – Quest, Untangled, Icarus, Monster, Feud, Underdog, Sacrifice and Hole – cover not just fiction, but real life, too.
และในขณะที่ Booker, Vonnegut และคนอื่นๆ ให้ความสนใจกับการระบุโครงเรื่องหลักในงานเขียนประเภทนิยาย แต่ฉันมีเป้าหมายที่แตกต่างและทะเยอทะยานมากกว่ามาก: โครงเรื่องหลักแปดประเภทที่ฉันได้นำเสนอที่นี่—Quest, Untangled, Icarus, Monster, Feud, Underdog, Sacrifice และ Hole—ครอบคลุมไม่เพียงแค่นิยายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงชีวิตจริงด้วย 59
Understand these eight masterplots, and you’ll go a long way to understanding many aspects of human behaviour, including your own.
ทำความเข้าใจโครงเรื่องหลักทั้งแปดนี้ แล้วคุณจะสามารถเข้าใจแง่มุมต่างๆ ของพฤติกรรมมนุษย์ได้มากมาย รวมถึงพฤติกรรมของตัวคุณเองด้วย 60
Why did he say that? What is she trying to prove here? Why is he so determined to treat her as an enemy? Why did they move there, and why then? Why did I treat them so badly – am I the baddie?
ทำไมเขาถึงพูดอย่างนั้น? 61เธอพยายามพิสูจน์อะไรที่นี่? 62ทำไมเขาถึงตั้งใจปฏิบัติต่อเธอเหมือนเป็นศัตรู? 63ทำไมพวกเขาถึงย้ายไปที่นั่น และทำไมถึงเป็นตอนนั้น? 64ทำไมฉันถึงปฏิบัติต่อพวกเขาแย่ขนาดนั้น—ฉันเป็นคนไม่ดีหรือเปล่า? 65
Biologists have a saying: ‘Nothing in Biology makes sense except in the light of evolution.’ Well, this psychologist has a saying too: ‘Nothing in human psychology makes sense except in the light of masterplots.’
นักชีววิทยามีคำกล่าวหนึ่งว่า: ‘ไม่มีสิ่งใดในชีววิทยาที่สมเหตุสมผลนอกเหนือจากในมุมมองของวิวัฒนาการ’ 66เช่นกัน นักจิตวิทยาผู้นี้ก็มีคำกล่าวว่า: ‘ไม่มีสิ่งใดในจิตวิทยามนุษย์ที่สมเหตุสมผลนอกเหนือจากในมุมมองของโครงเรื่องหลัก’ 67
This is a bold claim, so before we get to the masterplots themselves, let me explain.
นี่คือข้ออ้างที่กล้าหาญ ดังนั้นก่อนที่เราจะไปถึงตัวโครงเรื่องหลักเหล่านั้นเอง ให้ฉันอธิบายก่อน 68
Key to understanding the importance of masterplots is understanding where these recipes came from in the first place.
กุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจความสำคัญของโครงเรื่องหลักคือการทำความเข้าใจว่าสูตรเหล่านี้มีที่มาอย่างไรในตอนแรก 69
Like culinary recipes, they weren’t handed down by God, or created by some lone genius. Instead, they emerged gradually in the collective human consciousness as storytellers, or ‘content creators’ as we might call them today, intuitively – and probably by luck as much as judgement – figured out what their listeners, or ‘consumers’, found both satisfying and delicious.
เช่นเดียวกับสูตรอาหาร มันไม่ได้ถูกส่งต่อมาจากพระเจ้า หรือถูกสร้างขึ้นโดยอัจฉริยะผู้โดดเดี่ยว 70แต่กลับปรากฏขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไปในจิตสำนึกร่วมของมนุษย์ในขณะที่นักเล่าเรื่อง หรือ ‘ผู้สร้างเนื้อหา’ ที่เราอาจเรียกในปัจจุบัน ได้ค้นพบอย่างเป็นธรรมชาติ—และอาจจะด้วยโชคมากกว่าการตัดสินใจ—ว่าอะไรที่ผู้ฟัง หรือ ‘ผู้บริโภค’ รู้สึกพึงพอใจและชื่นชอบ 71
The reason that these particular eight masterplots hit the sweet spot is that they capture, and distil to their essence, human experiences that were already familiar to the earliest listeners.
เหตุผลที่โครงเรื่องหลักแปดประเภทนี้ลงตัวที่สุดก็คือ มันสามารถจับและกลั่นกรองแก่นแท้ของประสบการณ์ของมนุษย์ที่ผู้ฟังยุคแรกๆ คุ้นเคยอยู่แล้ว 72
Just like modern-day listeners – and perhaps even more so – these early listeners would have brought with them lived experience of feud, sacrifice, underdogs and all the rest.
เช่นเดียวกับผู้ฟังในยุคปัจจุบัน และอาจจะมากกว่านั้น ผู้ฟังยุคแรกๆ เหล่านี้ก็มีประสบการณ์ชีวิตจริงเกี่ยวกับความบาดหมาง การเสียสละ การเป็นผู้อ่อนแอ และอื่นๆ อีกมากมาย 73
Thus, a story that has been crafted according to one of the eight masterplot recipes resonates deeply with us still, because it is – in a deep and personal sense – a story that we already know.
ดังนั้น เรื่องราวที่ถูกสร้างขึ้นตามสูตรโครงเรื่องหลักหนึ่งในแปดประเภทนี้ จึงยังคงสะท้อนลึกซึ้งในตัวเรา เพราะในแง่ที่ลึกซึ้งและเป็นส่วนตัว มันคือเรื่องราวที่เราเคยรับรู้มาแล้ว 74
But why does this matter? Doesn’t familiarity breed contempt? Why do we prefer personally familiar, predictable stories to new and fantastical ones?
แต่ทำไมสิ่งนี้ถึงสำคัญ? 75ความคุ้นเคยไม่ได้นำมาซึ่งความเบื่อหน่ายหรือ? 76ทำไมเราถึงชอบเรื่องราวที่คุ้นเคยและคาดเดาได้มากกว่าเรื่องใหม่และเหนือจินตนาการ? 77
There are two reasons, but both boil down – ultimately – to Darwinian evolution by natural selection (sometimes called ‘survival of the fittest’).
มีสองเหตุผล แต่ทั้งสองเหตุผลล้วนลงเอยด้วยการวิวัฒนาการแบบดาร์วินโดยการคัดเลือกตามธรรมชาติ (บางครั้งเรียกว่า ‘การอยู่รอดของผู้ที่เหมาะสมที่สุด’) 78
First, stories – in the form of gossip – allow us to make (usually) accurate predictions about the behaviour of others; for example, that a particular individual doesn’t keep their promises.
ประการแรก เรื่องราว—ในรูปแบบของการซุบซิบนินทา—ช่วยให้เราสามารถคาดการณ์พฤติกรรมของผู้อื่นได้อย่างแม่นยำ (โดยปกติ) 79ตัวอย่างเช่น การที่บุคคลใดบุคคลหนึ่งไม่รักษาคำสัญญาของพวกเขา 80
Individuals who memorize and internalize these stories, and use them to make correct predictions about the behaviour of others, are at a clear advantage when it comes to natural selection.
บุคคลที่จดจำและซึมซับเรื่องราวเหล่านี้ และนำไปใช้เพื่อคาดการณ์พฤติกรรมของผู้อื่นได้อย่างถูกต้อง จะมีความได้เปรียบอย่างชัดเจนในแง่ของการคัดเลือกตามธรรมชาติ 81
Second, recent discoveries in neuroscience2 have provided powerful support for an idea that can be traced back to the work of the German physicist Hermann von Helmholtz, writing in the 1860s: the brain is essentially a prediction machine.3 Whatever you’re doing – strolling around the park, having a conversation, listening to a story or a piece of music4 – your brain is constantly trying to predict, millisecond by millisecond, exactly what is going to happen next (e.g. ‘That dog looks friendly – I think he’s coming over to say hello’).
ประการที่สอง การค้นพบล่าสุดในประสาทวิทยาศาสตร์2 ได้ให้การสนับสนุนอย่างแข็งแกร่งสำหรับแนวคิดที่สามารถสืบย้อนไปถึงผลงานของนักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน Hermann von Helmholtz ซึ่งเขียนไว้ในยุค 1860s: สมองเป็นเครื่องจักรสำหรับคาดการณ์3 82ไม่ว่าคุณกำลังทำอะไรอยู่—เดินเล่นในสวนสาธารณะ, พูดคุย, ฟังเรื่องราวหรือเพลง4—สมองของคุณจะพยายามคาดเดาอย่างต่อเนื่อง ทีละเสี้ยววินาที ว่าอะไรจะเกิดขึ้นต่อไปอย่างแม่นยำ (เช่น ‘หมาตัวนั้นดูเป็นมิตร—ฉันคิดว่ามันกำลังจะเข้ามาทักทาย’) 83
When it gets it right, the brain rewards itself with a hit of pleasure,5 similar to that triggered by sex, food, winning a bet or just about any pleasurable activity.* Again, it’s all about natural selection: a brain that is constantly making incorrect predictions (‘That lion looks friendly’), or that sometimes fails to make any prediction at all, isn’t going to be around for long.
เมื่อคาดการณ์ถูกต้อง สมองจะให้รางวัลตัวเองด้วยความรู้สึกพึงพอใจ5 คล้ายกับที่เกิดจากเพศสัมพันธ์, อาหาร, การชนะเดิมพัน หรือกิจกรรมที่น่าพึงพอใจอื่นๆ 84อีกครั้ง มันเป็นเรื่องของการคัดเลือกตามธรรมชาติทั้งหมด: สมองที่คาดการณ์ผิดพลาดอยู่ตลอดเวลา (‘สิงโตตัวนั้นดูเป็นมิตร’) หรือที่บางครั้งไม่สามารถคาดการณ์อะไรได้เลย จะไม่อยู่รอดได้นาน 85
Masterplots, then, give the brain a helping hand. As soon as we recognize the type of plot that is unfolding, we can start to make predictions about what will happen next and how the story will ultimately end.
ดังนั้น โครงเรื่องหลักจึงช่วยให้สมองทำงานได้ง่ายขึ้น 86ทันทีที่เราจดจำประเภทของโครงเรื่องที่กำลังดำเนินอยู่ได้ เราก็สามารถเริ่มคาดการณ์ได้ว่าอะไรจะเกิดขึ้นต่อไปและเรื่องราวจะจบลงอย่างไรในที่สุด 87
We just can’t help ourselves from actively predicting the outcome, chasing the chemical hit that we get when we’re right.
เราอดไม่ได้ที่จะคาดการณ์ผลลัพธ์อย่างกระตือรือร้น เพื่อไล่ตามความรู้สึกพึงพอใจทางเคมีที่เราได้รับเมื่อเราคาดการณ์ถูกต้อง 88
That’s why a 2011 study at the University of California, San Diego found that ‘Story Spoilers Don’t Spoil Stories’.6 That’s right – the researchers found that for mysteries, ironic-twist stories and ‘literary’ stories alike, readers actually gave higher enjoyment ratings when the stories had been ‘spoiled’ with a summary beforehand.
นั่นคือเหตุผลที่การศึกษาในปี 2011 ที่มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซานดิเอโก พบว่า ‘สปอยล์เรื่องราวไม่ได้ทำให้เรื่องราวเสียอรรถรส’6 89ถูกต้องแล้ว—นักวิจัยพบว่าสำหรับเรื่องราวลึกลับ, เรื่องราวที่มีจุดหักมุมแบบประชดประชัน และเรื่องราว ‘เชิงวรรณกรรม’ ผู้อ่านกลับให้คะแนนความเพลิดเพลินสูงขึ้นเมื่อเรื่องราวเหล่านั้นได้รับการ ‘สปอยล์’ ด้วยบทสรุปก่อนหน้านี้ 90
Indeed, despite the modern preoccupation with ‘spoiler alerts’, it was well over a hundred years ago that Anton Chekhov offered the famous advice, ‘If in the first act you have hung a pistol on the wall, then in the following one it should be fired. Otherwise, don’t put it there.’
แท้จริงแล้ว แม้ว่าในยุคปัจจุบันจะมีการให้ความสำคัญกับ ‘การแจ้งเตือนสปอยล์’ อย่างมาก แต่เมื่อร้อยกว่าปีที่แล้ว Anton Chekhov ได้ให้คำแนะนำอันโด่งดังว่า ‘หากในองก์แรกคุณแขวนปืนพกไว้บนผนัง ในองก์ถัดไปมันควรจะถูกยิง 91มิฉะนั้น อย่าเอาไปวางไว้ที่นั่นเลย’ 92
Our brains, then, love predictability. But there’s a twist: when something is too predictable, the pleasure hit is reduced.7 This, too, makes sense in evolutionary terms, because a brain whose predictions are correct 100 per cent of the time can’t learn anything.
ดังนั้น สมองของเราจึงชอบความสามารถในการคาดเดาได้ 93แต่มีจุดหักมุม: เมื่อบางสิ่งสามารถคาดเดาได้มากเกินไป ความพึงพอใจที่ได้รับจะลดลง7 94สิ่งนี้ก็สมเหตุสมผลในแง่ของวิวัฒนาการเช่นกัน เพราะสมองที่คาดการณ์ได้ถูกต้อง 100 เปอร์เซ็นต์ตลอดเวลาไม่สามารถเรียนรู้อะไรได้เลย 95
Just like a student in a classroom, your brain learns when it gets something wrong (‘7 x 6 = 40’) and is corrected by a teacher (‘No, it’s 42’), in your brain’s case, the teacher being unfolding events in the world.
เช่นเดียวกับนักเรียนในห้องเรียน สมองของคุณจะเรียนรู้เมื่อทำบางสิ่งผิดพลาด (‘7 x 6 = 40’) และได้รับการแก้ไขโดยครู (‘ไม่ มันคือ 42’) 96ในกรณีของสมองคุณ ครูคือเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในโลก 97
What we want in a story, then, is this sweet spot of ‘surprising familiarity’, of ‘unpredictable predictability’.
ดังนั้น สิ่งที่เราต้องการในเรื่องราวคือจุดที่ลงตัวของ ‘ความคุ้นเคยที่น่าประหลาดใจ’ หรือ ‘ความสามารถในการคาดเดาที่คาดเดาไม่ได้’ 98
We know what’s going to happen: the hero of our Quest (Chapter 2) is going to make it home.
เรารู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น: ฮีโร่ของการแสวงหาของเรา (บทที่ 2) จะเดินทางกลับบ้าน 99
But we don’t know how it’s going to happen; the journey will be full of surprising, unpredictable events.
แต่เราไม่รู้ว่ามันจะเกิดขึ้นได้อย่างไร 100การเดินทางจะเต็มไปด้วยเหตุการณ์ที่น่าประหลาดใจและคาดเดาไม่ได้ 101
If events are too predictable (the hero hops on the next direct flight home) or too unpredictable (they turn into a frog and leap off the face of the earth), they don’t make a satisfying story, in just the same way that no (edible!) recipe would consist solely of salt, flour and water, or a totally random selection of ingredients (ham, milk, peanut butter, flour and orange juice).
ถ้าเหตุการณ์สามารถคาดเดาได้มากเกินไป (ฮีโร่กระโดดขึ้นเครื่องบินตรงกลับบ้านเที่ยวถัดไป) หรือคาดเดาไม่ได้มากเกินไป (พวกเขาเปลี่ยนร่างเป็นกบและกระโดดออกจากพื้นโลก) มันก็ไม่ได้ทำให้เรื่องราวน่าพึงพอใจ 102เช่นเดียวกับที่ไม่มีสูตรอาหารใด (ที่กินได้!) ที่จะมีแค่เกลือ แป้ง และน้ำ หรือมีส่วนผสมแบบสุ่มทั้งหมด (แฮม, นม, เนยถั่ว, แป้ง และน้ำส้ม) 103
Masterplots, then, allow storytellers to create stories that are – in an important sense – already familiar to their listeners, and that have the perfect balance of neurochemically rewarding unpredictable predictability.
ดังนั้น โครงเรื่องหลักจึงช่วยให้นักเล่าเรื่องสามารถสร้างเรื่องราวที่—ในแง่สำคัญ—คุ้นเคยกับผู้ฟังอยู่แล้ว และมีสมดุลที่สมบูรณ์แบบระหว่างความสามารถในการคาดเดาที่คาดเดาไม่ได้ซึ่งให้รางวัลทางประสาทเคมี 104
But masterplot recipes aren’t just for fiction writers. All of us view real-life events through the lens of one or other of these eight masterplots, allowing them to manipulate us, and using them to manipulate others.
แต่สูตรโครงเรื่องหลักไม่ได้มีไว้สำหรับนักเขียนนิยายเท่านั้น 105เราทุกคนมองเหตุการณ์ในชีวิตจริงผ่านเลนส์ของโครงเรื่องหลักหนึ่งในแปดประเภทนี้ ทำให้พวกมันบงการเราได้ และเราก็ใช้พวกมันเพื่อบงการคนอื่น 106
Why? The answer is that fictional and real-world plotlines are constantly reinforcing one another.
ทำไม? 107คำตอบคือโครงเรื่องในนิยายและในโลกแห่งความเป็นจริงต่างเสริมซึ่งกันและกันอย่างต่อเนื่อง 108
We have already seen that these eight masterplots emerged in the first place because they retell stories that are already familiar to us from our real-world experience.
เราได้เห็นแล้วว่าโครงเรื่องหลักทั้งแปดนี้เกิดขึ้นตั้งแต่แรกเพราะมันเล่าซ้ำเรื่องราวที่เราคุ้นเคยจากประสบการณ์ในโลกแห่งความเป็นจริงของเราอยู่แล้ว 109
Young children are – not to put too fine a point on it – terrible at both following narratives and constructing their own, but, as anyone who has read The Gruffalo hundreds of times to a four-year-old will testify, they love stories, and they love repeated stories.8 By the time we reach adulthood, we will each have internalized literally thousands of stories, between them exemplifying each of the eight masterplots.
เด็กเล็ก—ถ้าจะพูดตรงๆ—นั้นแย่ทั้งในการติดตามเรื่องเล่าและสร้างเรื่องราวของตัวเอง แต่ดังที่ใครก็ตามที่เคยอ่าน The Gruffalo ให้เด็กสี่ขวบฟังหลายร้อยครั้งจะยืนยันได้ พวกเขารักเรื่องราว และรักเรื่องราวที่เล่าซ้ำๆ8 110เมื่อเราเติบโตเป็นผู้ใหญ่ เราแต่ละคนจะซึมซับเรื่องราวนับพันเรื่อง ซึ่งในระหว่างนั้นจะแสดงตัวอย่างของโครงเรื่องหลักแต่ละประเภททั้งแปด 111
Precisely because these masterplots strike us as familiar and – surface details aside – true to life, we cannot help but interpret real-world events through their lenses.
ด้วยเหตุผลที่โครงเรื่องหลักเหล่านี้ทำให้เรารู้สึกคุ้นเคยและ—นอกเหนือจากรายละเอียดปลีกย่อย—สมจริงกับชีวิต เราจึงอดไม่ได้ที่จะตีความเหตุการณ์ในโลกแห่งความเป็นจริงผ่านเลนส์ของมัน 112
None of this is news, of course, to propagandists who have long understood the importance of what we would today call ‘controlling the narrative’.
แน่นอนว่าเรื่องทั้งหมดนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับนักโฆษณาชวนเชื่อที่เข้าใจถึงความสำคัญของสิ่งที่ในปัจจุบันเราเรียกว่า ‘การควบคุมเรื่องเล่า’ มานานแล้ว 113
Once you realize that masterplots shape your own behaviour, it is a short step to realizing that you can control other people’s behaviour by deliberately framing events according to whatever masterplot suits your goals.
เมื่อคุณตระหนักว่าโครงเรื่องหลักหล่อหลอมพฤติกรรมของคุณเองแล้ว ก็จะใช้เวลาไม่นานในการตระหนักว่าคุณสามารถควบคุมพฤติกรรมของผู้อื่นได้ด้วยการนำเสนอเหตุการณ์อย่างจงใจตามโครงเรื่องหลักที่เหมาะสมกับเป้าหมายของคุณ 114
Beware the politician who casts himself as the hero of a Monster story, when it’s actually him that’s the monster;
จงระวังนักการเมืองที่สร้างภาพตัวเองเป็นฮีโร่ในเรื่องราวแบบ
Monster ทั้งที่จริงแล้วเขาต่างหากที่เป็นอสูรกาย 115
or the brand that tries to sell you an Underdog story, when their product sprang fully formed from a committee of rich execs.
หรือแบรนด์ที่พยายามขายเรื่องราวแบบ
Underdog ให้กับคุณ ทั้งที่จริงแล้วผลิตภัณฑ์ของพวกเขาเกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์จากคณะกรรมการของผู้บริหารที่ร่ำรวย 116
A particularly current and dramatic example, which we will explore in detail in the final masterplot chapter, is the ongoing battle over the narrative framing of climate change, a battle which – it is absolutely no exaggeration to say – will determine the future existence of our species.
ตัวอย่างที่เกิดขึ้นในปัจจุบันและน่าทึ่งเป็นพิเศษ ซึ่งเราจะสำรวจอย่างละเอียดในบทสุดท้ายของโครงเรื่องหลัก คือการต่อสู้ที่กำลังดำเนินอยู่เหนือกรอบเรื่องเล่าของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 117การต่อสู้ซึ่ง—พูดได้เลยว่าไม่เกินจริง—จะกำหนดอนาคตของการดำรงอยู่ของเผ่าพันธุ์ของเรา 118
But we are getting ahead of ourselves. Before we set sail with our first masterplot (Quest), I’d like to orient you with a brief road map.
แต่เรากำลังพูดล่วงหน้าไปไกลเกินไป 119ก่อนที่เราจะเริ่มเดินทางไปกับโครงเรื่องหลักแรกของเรา (
Quest) ฉันอยากจะแนะนำคุณด้วยแผนที่สั้นๆ 120
For each masterplot, we’ll start off by looking at a work of fiction that follows the relevant recipe more-or-less to the letter; it could be a novel, a play, a movie, a TV series or even a poem.
สำหรับโครงเรื่องหลักแต่ละประเภท เราจะเริ่มต้นด้วยการดูงานเขียนประเภทนิยายที่ปฏิบัติตามสูตรที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัดไม่มากก็น้อย 121อาจจะเป็นนวนิยาย, ละครเวที, ภาพยนตร์, ซีรีส์โทรทัศน์ หรือแม้แต่บทกวี 122
We’ll then be in a position to set out The Masterplot Recipe, in terms of both the key ingredients, and when and where each must be added to the story.
จากนั้น เราจะสามารถนำเสนอ
สูตรโครงเรื่องหลัก โดยดูทั้งส่วนผสมหลัก และเวลาและสถานที่ที่แต่ละส่วนจะต้องถูกใส่เข้าไปในเรื่องราว 123
Next (in Stranger than Fiction), we’ll see the recipe in action in real life with a true story; it might be that of a musician, a politician, a CEO, a brand, a sports team or just an ordinary granny.
ต่อไป (ในหัวข้อ
Stranger than Fiction) เราจะได้เห็นสูตรนี้ทำงานในชีวิตจริงด้วยเรื่องจริง 124อาจเป็นเรื่องราวของนักดนตรี, นักการเมือง, ซีอีโอ, แบรนด์, ทีมกีฬา หรือเพียงแค่คุณยายธรรมดาๆ คนหนึ่ง 125
With both fiction and non-fiction examples under our belt, we’ll delve into The Science Behind the Story, and investigate the psychological underpinnings of the relevant masterplot.
เมื่อเรามีตัวอย่างทั้งจากนิยายและเรื่องจริงแล้ว เราจะเจาะลึกไปที่
วิทยาศาสตร์เบื้องหลังเรื่องราว และสำรวจรากฐานทางจิตวิทยาของโครงเรื่องหลักที่เกี่ยวข้อง 126
Next and most crucially, in Under the Influence sections we’ll explore the effects of the masterplot on human behaviour, real-world cases where the relevant masterplot recipe doesn’t just describe human behaviour, but actively shapes it.
ถัดไปและที่สำคัญที่สุด ในหัวข้อ
ภายใต้อิทธิพล เราจะสำรวจผลกระทบของโครงเรื่องหลักที่มีต่อพฤติกรรมมนุษย์, กรณีจริงในโลกที่สูตรโครงเรื่องหลักที่เกี่ยวข้องไม่เพียงแค่อธิบายพฤติกรรมมนุษย์ แต่ยังหล่อหลอมมันอย่างแข็งขันด้วย 127
This will lead us to consider cases in which the relevant masterplot has been abused, misused or perverted for nefarious ends: Plot Twisted.
สิ่งนี้จะนำเราไปสู่การพิจารณากรณีที่โครงเรื่องหลักที่เกี่ยวข้องถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด, ใช้ในทางไม่เหมาะสม หรือบิดเบือนเพื่อเป้าหมายที่ชั่วร้าย:
Plot Twisted 128
But it’s not all bad news; we’ll end our discussion of each masterplot on an upbeat note: Happy Endings.
แต่ไม่ใช่ทั้งหมดที่เป็นข่าวร้าย; เราจะจบการอภิปรายเกี่ยวกับโครงเรื่องหลักแต่ละประเภทด้วยแง่ดี:
Happy Endings (ตอนจบที่มีความสุข) 129
Yes, masterplots are tools for manipulating human behaviour, and like all tools they can be put to evil uses; but if we think bigger and brighter and better, they can be catalysts for human progress.
ใช่ โครงเรื่องหลักเป็นเครื่องมือสำหรับการบงการพฤติกรรมมนุษย์ และเช่นเดียวกับเครื่องมือทุกชนิด พวกมันสามารถถูกนำไปใช้ในทางที่ชั่วร้ายได้ 130แต่ถ้าเราคิดให้ใหญ่ขึ้น สดใสขึ้น และดีขึ้น พวกมันก็สามารถเป็นตัวเร่งให้เกิดความก้าวหน้าของมนุษย์ได้ 131
Because they distil the very essence of the human condition into super-concentrated form, masterplots can do anything.
เพราะพวกมันกลั่นกรองแก่นแท้ของสภาวะความเป็นมนุษย์ให้อยู่ในรูปแบบที่มีความเข้มข้นสูง โครงเรื่องหลักจึงสามารถทำได้ทุกอย่าง 132
They can dupe, trick or mislead, but they can just as easily inspire.
พวกมันสามารถหลอกลวง, ตบตา หรือทำให้เข้าใจผิดได้ แต่พวกมันก็สามารถสร้างแรงบันดาลใจได้ง่ายๆ เช่นกัน 133
As I will show, they have already helped put a man on the moon (Quest), fight starvation (Sacrifice) and defeat addiction (Monster); they’ve ended blood feuds (Feud), given comfort to grieving parents (Icarus) and divorcing couples (Untangled), and helped a sports team triumph at odds of 5,000:1 (Underdog).
ดังที่ฉันจะแสดงให้เห็น พวกมันได้ช่วยส่งมนุษย์ไปดวงจันทร์ (
Quest) 134, ต่อสู้กับความอดอยาก (
Sacrifice) 135และเอาชนะการเสพติด (
Monster) 136พวกมันได้ยุติความบาดหมางทางสายเลือด (
Feud), ให้ความปลอบโยนแก่พ่อแม่ที่กำลังโศกเศร้า (Icarus) และคู่รักที่หย่าร้างกัน (Untangled) และช่วยให้ทีมกีฬาประสบความสำเร็จด้วยอัตราต่อรอง 5,000:1 (Underdog) 137
But they can do so much more. If we can master their unique power, masterplots can help us push the boundaries of scientific discovery, fight for a just world, save lives and – just maybe (Hole) – prevent the impending extinction of the human race.
แต่พวกมันสามารถทำได้มากกว่านั้นมาก 138หากเราสามารถควบคุมพลังอันเป็นเอกลักษณ์ของพวกมันได้ โครงเรื่องหลักจะสามารถช่วยให้เราผลักดันขอบเขตของการค้นพบทางวิทยาศาสตร์, ต่อสู้เพื่อโลกที่ยุติธรรม, ช่วยชีวิตผู้คน และ—อาจจะเป็นไปได้ (
Hole) —ป้องกันการสูญพันธุ์ที่กำลังจะมาถึงของเผ่าพันธุ์มนุษย์ 139
Right now, of course, you haven’t embarked on any of these adventures; you’re just sitting at home, reading a book, minding your own business, when you receive an intriguing invitation.
แน่นอนว่าตอนนี้คุณยังไม่ได้เริ่มต้นการผจญภัยใดๆ เหล่านี้ 140คุณเพียงแค่นั่งอยู่ที่บ้าน, อ่านหนังสือ, ใช้ชีวิตตามปกติ, เมื่อคุณได้รับคำเชิญชวนที่น่าสนใจ 141
Grab your keys and your phone, and put on your coat – we’re headed off on a Quest . . .
หยิบกุญแจและโทรศัพท์ของคุณ แล้วสวมเสื้อโค้ท—เรากำลังจะออกเดินทางไปในภารกิจการแสวงหา . . . 142
จากข้อมูลในเอกสารที่ให้มา หนังสือเรื่อง "The Stories of Your Life: The Eight Masterplots That Explain Human Behaviour" โดย Ben Ambridge สรุปได้ดังนี้:
แนวคิดหลักของ Masterplots
นิยาม: Masterplot คือโครงเรื่องหลักที่ครอบคลุมการเล่าเรื่อง ซึ่งเปรียบได้กับ "สูตรอาหาร" สำหรับการสร้างเรื่องราว 1111แต่ละสูตรประกอบด้วยส่วนประกอบสำคัญและขั้นตอนการผสมผสานที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งหากขาดส่วนประกอบหลักไป เรื่องราวจะไม่สมบูรณ์
วัตถุประสงค์: ผู้เขียนโต้แย้งว่าโครงเรื่องหลักเหล่านี้ไม่ได้มีไว้สำหรับนวนิยายหรือภาพยนตร์เท่านั้น แต่ยังอธิบายพฤติกรรมมนุษย์ด้วย มนุษย์ใช้โครงเรื่องเหล่านี้ในการตีความประสบการณ์ในชีวิตจริง และยังสามารถใช้มันเพื่อควบคุมพฤติกรรมของผู้อื่นได้
เหตุผลทางวิทยาศาสตร์: สมองของมนุษย์ได้รับการพัฒนามาเพื่อประมวลผลข้อมูลในรูปแบบของการเล่าเรื่อง 5Masterplots ช่วยให้สมองสามารถคาดเดาสิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไปในเรื่องราว ซึ่งจะทำให้สมองได้รับความพึงพอใจทางเคมีเมื่อการคาดเดานั้นถูกต้อง 6เรื่องราวที่ดีที่สุดคือเรื่องที่มีความ "คุ้นเคยที่น่าประหลาดใจ" หรือ "ความสามารถในการคาดเดาที่คาดไม่ถึง" ซึ่งทำให้สมองได้รับความเพลิดเพลินสูงสุด 7
8 Masterplots หลัก
ตามที่ระบุในสารบัญและบทนำ โครงเรื่องหลักทั้งแปดแบบ ได้แก่:
Quest (การเดินทาง): การเดินทางของตัวเอกเพื่อกลับบ้านหรือไปสู่จุดหมายที่ต้องการ และนำบางสิ่งบางอย่างกลับมาเพื่อสร้างชีวิตใหม่ ตัวอย่างเช่น เรื่องราวของโอดิสซี (The Odyssey) และการเดินเท้าทั่วโลกของ Karl Bushby
Untangled (การคลี่คลาย):
Icarus (อิคารัส):
Monster (สัตว์ประหลาด): เรื่องราวที่ตัวเอกต้องเอาชนะภัยคุกคามร้ายแรง
Feud (ความบาดหมาง): การต่อสู้ระหว่างคู่แข่งที่เข้าขากันได้ดี 12
Underdog (ม้านอกสายตา): เรื่องราวของฮีโร่ผู้ถ่อมตัวที่มาจากจุดเริ่มต้นที่ต่ำต้อย แต่ในที่สุดก็ตระหนักถึงโชคชะตาของตนเองและประสบความสำเร็จอย่างไม่น่าเชื่อ 13
Sacrifice (การเสียสละ):
Hole (หลุม):
บทสรุปของ Quest Masterplot
บทที่ 2 ของหนังสือให้รายละเอียดเกี่ยวกับโครงเรื่อง Quest โดยอ้างอิงจากมหากาพย์ The Odyssey ของโฮเมอร์เป็นตัวอย่าง 14141414ส่วนประกอบหลักในโครงเรื่อง Quest ได้แก่:
การเรียกตัว (Call to Action): ตัวเอกได้รับแรงบันดาลใจให้เริ่มต้นการเดินทาง 16
การเดินทาง (Voyage): การเดินทางที่เต็มไปด้วยอุปสรรค เช่น สัตว์ประหลาด 17, การทดลอง 18, การถูกขังระหว่างหินกับที่แข็ง (rock and a hard place) 19, การช่วยเหลือจากผู้อื่น 20และสถานที่ที่แปลกประหลาด
บททดสอบสุดท้าย (Final Ordeal): การเผชิญหน้าครั้งสุดท้าย 22
เป้าหมายแห่งการคืนชีวิต (Life-Renewing Goal): การกลับบ้านและเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่ดีกว่าเดิม
ตัดแปะโดย เฉลิมชัย เอื้อวิริยะวิทย์
