วันพุธที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2567

The Art of Existence : Michel Foucault

  


...ศิลปะแห่งการดำรงชีวิต(The Art of Existence)ตามที่เขาขยายความไว้ว่าการสร้างตัวตนโดยอาศัยเทคโนโลยีแห่งตัวตนคือความมุ่งมั่นและสมัครใจที่จะกระทำการ โดยบุคคลเป็นผู้เลือกที่จะทำจนกลายเป็นกฎเกณฑ์ทางพฤติกรรม มุ่งหวังเปลี่ยนแปลงตนเองและมีวิถีชีวิตที่เป็นตัวของตัวเอง สร้างชีวิตดั่งงานศิลปะที่มีคุณค่าทางสุนทรียะเพื่อบรรลุสู่บรรทัดฐานในการด ารงชีวิตบางประการ...” (McNay, 1996: 135

Foucault And Feminism: Power, Gender, and the Self)จาก แนวคิดเรื่องตัวตนที่รู้คิดและกระบวนการสร้างตัวตนของมิเชล ฟูโกต์ -ดร.เบญจวรรณ อุปัชฌาย์

 “Maybe our problem now is to discover that the self is nothing else than the historical correlation of the technology built in our history. Maybe the problem is to change those technologies. And in this case, one of the main political problems nowadays would be, in the strict sense of the word, the politics of ourselves.”
Michel Foucault
บางทีปัญหาของเราตอนนี้ก็คือการค้นพบว่าตัวตนนั้นไม่ใช่อะไรอื่นใดนอกจากความสัมพันธ์ทางประวัติศาสตร์ของเทคโนโลยีที่สร้างขึ้นในประวัติศาสตร์ของเรา บางทีปัญหาอาจอยู่ที่การเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีเหล่านั้น และในกรณีนี้ ปัญหาทางการเมืองหลักอย่างหนึ่งในปัจจุบันก็คือการเมืองของตัวเราเองตามความหมายที่แท้จริงของคำนี้

the arts of existence (life as a work of art)

Foucault defines ‘techniques of the self’ or ‘arts of existence’ as ‘those reflective and voluntary practices by which men not only set themselves rules of conduct, but seek to transform themselves, to change themselves in their singular being, and to make of their life into an oeuvre that carries certain aesthetic values and meets certain stylistic criteria’.
Foucault (1992) [1984]. The Use of Pleasure. The History of Sexuality: Volume Two. Tr. R. Hurley. Harmondsworth, Middlesex: Penguin, pp. 10-11.

 ศิลปะแห่งการดำรงอยู่ (ชีวิตเป็นงานศิลปะ)

ฟูโกต์ให้คำจำกัดความของ 'เทคนิคของตัวตน' หรือ 'ศิลปะแห่งการดำรงอยู่' ว่าเป็น 'การปฏิบัติที่ไตร่ตรองและสมัครใจซึ่งมนุษย์ไม่เพียงแต่ตั้งกฎเกณฑ์ในการประพฤติตนให้กับตนเองเท่านั้น แต่ยังแสวงหาการเปลี่ยนแปลงตนเอง เปลี่ยนแปลงตนเองในตัวตนเฉพาะตน และสร้างชีวิตของตนให้เป็น  ผลงาน  ที่มีค่านิยมด้านสุนทรียศาสตร์บางประการและตรงตามเกณฑ์ด้านสไตล์บางประการ'

 The Art of Existence หรือ "ศิลปะแห่งการดำรงอยู่" ตามแนวคิดของ Michel Foucault เป็นการพูดถึงวิธีที่เราสามารถพัฒนาตนเองและการมีชีวิตในโลกนี้อย่างมีความหมายโดยการใช้เทคนิคหรือวิธีการที่ช่วยให้เรารู้จักตัวเองและบริหารชีวิตอย่างมีสติ การแสวงหาความหมายในชีวิตไม่ได้เป็นแค่การตอบสนองต่อสิ่งที่เกิดขึ้นจากภายนอก แต่เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างและกำหนดตัวตนของเราเองอย่างมีสติ

ประสบการณ์ของตนเองนั้นไม่ใช่สิ่งที่ได้รับมาแต่กําเนิด แต่ถูกสร้างขึ้นในความสัมพันธ์เชิงอํานาจและเกมแห่งความจริงและเท็จ ในปฏิสัมพันธ์ระหว่างความจริงและความสัมพันธ์เชิงอํานาจ บุคคลนั้นสร้างความสัมพันธ์บางอย่างกับตนเอง ฟูโกต์กําหนดความสัมพันธ์กับตนเองและการดํารงอยู่ของตนเองว่าเป็น
พื้นที่หลักของความกังวลทางจริยธรรมและเป็นสาขาที่สําคัญที่สุดที่ค่านิยมด้านสุนทรียศาสตร์จะถูกนําไปใช้ ในสุนทรียศาสตร์แห่งการดํารงอยู่ของเขา เขาเชิญชวนให้บุคคลนั้นสร้างปัญหาให้กับความสัมพันธ์กับตนเอง และโดยใช้ "self-techniques เทคนิคเกี่ยวกับตนเอง" เพื่อเปลี่ยนความสัมพันธ์นั้นให้กลายเป็นงานศิลปะ ความสัมพันธ์กับผู้อื่นที่ใกล้ชิดซึ่งถูกหล่อหลอมเป็นมิตรภาพนั้นมีความสําคัญต่อแนวทางจริยธรรม-สุนทรียศาสตร์นี้

แนวคิดสำคัญจาก Michel Foucault เกี่ยวกับ "The Art of Existence"

  1. การสร้างตัวตน (Subjectivity): Foucault เชื่อว่า การที่เราจะรู้จักตัวเองนั้นไม่ได้เป็นเรื่องของการค้นพบความจริงที่ซ่อนอยู่ภายในตัวเรา แต่เป็นกระบวนการที่เราใช้ในการสร้างตัวตนหรือ "subjectivity" ผ่านการฝึกฝนและการกระทำต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งตัวตนไม่ได้เป็นสิ่งที่คงที่ แต่เปลี่ยนแปลงไปตามเวลาผ่านกระบวนการของการปฏิบัติ การใช้วิธีการในการปรับตัว และการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

  2. การดูแลตัวเอง (Care of the Self): Foucault กล่าวถึงแนวคิดของ "การดูแลตัวเอง" ซึ่งหมายถึงการที่บุคคลต้องมีการพัฒนาและดูแลจิตใจ กาย และอารมณ์ของตนเองอย่างสม่ำเสมอ เขามองว่าการดูแลตัวเองไม่ใช่แค่การรักษาสุขภาพทางกายภาพ แต่ยังรวมถึงการทำให้จิตใจและการดำเนินชีวิตมีความหมายและมีความสุข ซึ่งเป็นกระบวนการที่ต้องใช้การตั้งคำถามกับตัวเองและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง

  3. เทคนิคการดำรงอยู่ (Techniques of the Self): Foucault แนะนำว่าเราใช้ "เทคนิค" ต่างๆ เช่น การทำสมาธิ การคิดพิจารณา การฝึกฝนตนเอง หรือการใช้วิธีการต่างๆ ในการพัฒนาตนเอง สิ่งเหล่านี้เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เราควบคุมและกำหนดชีวิตของเราได้ดียิ่งขึ้น วิธีเหล่านี้อาจจะเป็นการจัดการกับอารมณ์ ความคิด หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุขและมีความหมาย

วิธีที่จะนำแนวคิด "The Art of Existence" มาพัฒนาชีวิตและตัวตนในชีวิตประจำวัน

  1. การตั้งคำถามกับตัวเอง: การตั้งคำถามกับตัวเองเกี่ยวกับสิ่งที่เราต้องการในชีวิต การกระทำที่เราทำอยู่ในทุกๆ วัน หรือการที่เราสามารถเป็นตัวเองได้อย่างไร เป็นกระบวนการที่ช่วยให้เรามีสติและรู้ตัวในทุกๆ ช่วงเวลาของชีวิต เช่น ถามตัวเองว่า "วันนี้ฉันทำอะไรเพื่อพัฒนาตัวเองบ้าง?" หรือ "สิ่งนี้สอดคล้องกับตัวตนที่ฉันต้องการหรือไม่?"

  2. การฝึกฝนสติและการมีจิตใจที่มั่นคง: การใช้เทคนิคต่างๆ เช่น การทำสมาธิ การหายใจลึกๆ หรือการฝึกจิตให้มีสมาธิ เป็นวิธีหนึ่งในการพัฒนาความสามารถในการควบคุมตัวเองและอารมณ์ให้ดีขึ้น ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการดูแลตัวเอง

  3. การพัฒนาและปรับปรุงตัวตน: การใช้ชีวิตอย่างมีความหมายต้องมีการพัฒนาตัวเองในด้านต่างๆ เช่น การพัฒนาทักษะ การปรับพฤติกรรมที่ไม่ดี หรือการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เราดำรงชีวิตอย่างมีความสุขและมีความหมายในระยะยาว

  4. การรักษาความเป็นอิสระและเลือกทางเดินชีวิต: แนวคิดของ Foucault ชี้ให้เห็นว่าเราควรมีอิสระในการเลือกทางเดินของชีวิตเราเอง โดยไม่ถูกครอบงำจากกฎเกณฑ์หรือบรรทัดฐานของสังคม การฝึกฝนตัวเองในการตัดสินใจอย่างมีสติและมีการวิเคราะห์ช่วยให้เรากำหนดชีวิตของเราได้ตามที่ต้องการ

สรุป

การนำ The Art of Existence มาใช้ในชีวิตประจำวันหมายถึงการฝึกฝนและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ผ่านกระบวนการของการตั้งคำถาม การดูแลตัวเอง การใช้เทคนิคต่างๆ ในการดำรงอยู่ และการมีสติในการดำเนินชีวิตทุกขั้นตอน เราสามารถพัฒนาตัวตนและชีวิตของเราให้มีความหมายและเต็มไปด้วยความสุขในแบบที่เราเลือกเองได้

ไม่มีความคิดเห็น: