ปฏิทินจักรวาล

คาร์ล ซาแกน นักวิทยาศาสตร์ นักคิด นักเขียน เคยเปรียบเทียบเวลาของจักรวาลเป็นปฏิทินหนึ่งปีโลก นั่นคือ เมื่อย่อเวลาของจักรวาลที่มีอายุราวหนึ่งหมื่นห้าพันล้านปีเทียบเป็นเวลา หนึ่งปีโลก เราจะได้ปฏิทินจักรวาลคร่าวๆ ดังนี้ * 1 มกราคม เกิดบิ๊กแบง 1 พฤษภาคม เกิดดาราจักรทางช้างเผือก 1 กันยายน เกิดระบบสุริยะ 25 กันยายน ชีวิตแรกบนโลกถือกำเนิด 1 พฤศจิกายน กำเนิดเพศ 19 ธันวาคม กำเนิดปลาในท้องสมุทร 20 ธันวาคม กำเนิดพืชบนโลก 21 ธันวาคม กำเนิดแมลง 24 ธันวาคม ไดโนเสาร์เริ่มปรากฏบนโลก 27 ธันวาคม กำเนิดนก 29 ธันวาคม มนุษย์วานรถือกำเนิด จวบจนชั่วโมงแรกของวันที่ 31 ธันวาคม มนุษย์ก็ยังไม่ถือกำเนิด บรรพบุรุษของเราเพิ่งถือกำเนิดเวลาสี่ทุ่มครึ่งของวันที่ 31 ธันวาคม เหตุการณ์สำคัญมากมายของโลกมนุษย์เกิดขึ้นในแต่ละวินาทีของนาทีสุดท้ายของวันที่ 31 ธันวาคม 11:59:20 น. มนุษย์เริ่มการเกษตรกรรม 11:59:51 น. ภาษาแรกของโลกถึงเพิ่งถือกำเนิด และพวกเราเป็นเราอย่างที่เห็นอยู่นี้เมื่อเข็มนาฬิกาข้ามผ่านเวลา 11:59:59 น. ของคืนวันที่ 31 ธันวาคมนี่เอง เรามักรณรงค์เรื่องประหยัดทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ต้นไม้ น้ำ น้ำมัน ฯลฯ แต่ทรัพยากรธรรมชาติอีกอย่างหนึ่งที่เรามักไม่ค่อยใช้อย่างประหยัดก็คือ เวลา เรามักใช้คำว่า ‘ฆ่าเวลา’ เมื่อมีเวลาเหลือ ความจริงคือ อายุโลกสั้นแสนสั้นเมื่อเทียบกับเวลาของจักรวาล อายุของมนุษยชาติยิ่งสั้นเข้าไปอีก และเวลาของเราแต่ละคนที่อยู่บนโลกยิ่งสั้นกว่าสั้น เวลาแต่ละวันของเราผ่านไปชั่วพริบตา แต่ละวินาทีผ่านแล้วผ่านเลย เวลาของเรามีน้อยมาก น้อยจริงๆ บางคนเลือกที่จะใช้เวลาไปกับการบันเทิงมากกว่าทำงาน บางคนก็ใช้เวลาในการทำงาน แต่ที่ใช้ได้ไม่คุ้มที่สุดก็คือการใช้เวลาในการบ่น วิตกกังวล นินทา อิจฉาริษยาชาวบ้าน เวลาก็เหมือนออกซิเจน แต่ละคนได้รับมาเท่าๆ กัน แต่จะใช้ ‘หนึ่งวันเดียวกัน’ นี้ให้คุ้มหรือไม่เป็นสิทธิของแต่ละคน 24 ชั่วโมงยาวเท่ากับ 1,440 นาที เท่ากับ 86,400 วินาที มากพอทำอะไรได้หลายเรื่อง ในเวลาอีกราวห้าพันล้านปี โลกนี้จะสลายไปในความว่างเปล่าของจักรวาล เทียบได้เพียง ‘ครึ่งปี’ ในปฏิทินจักวาลฉบับย่อส่วนนี้เท่านั้น เวลาเป็นเชื้อเพลิงของชีวิต จะเผาผลาญทั้งที ก็ทำให้เกิดประโยชน์ ไม่ผลาญเวลาเล่น เมื่อเห็นค่าเวลา ก็จะไม่มีวันฆ่าเวลา * จากหนังสือ The Dragons of Eden วินทร์ เลียววาริณ www.winbookclub.com 28 กรกฎาคม 2550 (บทความนี้เป็นหนึ่งในบทความที่ได้รวมพิมพ์เป็นเล่มในหนังสือเสริมกำลังใจเรื่อง อาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันตก สั่งซื้อได้ที่ห้องผลงาน เหมาะเป็นของขวัญแก่คนที่รัก)